“Беларускае адкрыццё Амерыкі”

Любоў Уладыкоўская раскрывае гісторыю станаўлення амерыканскай нацыі — комплексна, міждысцыплінарна паказваючы асноўныя гістарычныя этапы фармавання адмысловага амерыканскага феномену, які выяўляецца і ў амерыканскай культуры, і ў менталітэце, і ў сістэме каштоўнасцей. Барацьба за незалежнасць з метраполіяй, крывавыя супярэчнасці паміж прамысловай Поўначчу і рабаўладальніцкім Поўднем і вызваленне ад рабства, постаці многіх амерыканскіх прэзідэнтаў, вынесеныя на старонкі кнігі, паказ іх укладу ў росквіт амерыканскай нацыі (асабліва ж Абраама Лінкальна, да якога аўтарка, як адчуваецца, мае асаблівыя сімпатыі), развіццё амерыканскай эканомікі і прадпрымальніцтва, культуры, яе проста недасягальныя сацыяльнае і міжнароднае вымярэнні — усё гэта паказана ў супастаўленні з беларускімі рэаліямі, даючы, аднак, прастору для самастойнага роздуму самім чытачам.

Кніга Любові Уладыкоўскай «Адкрыццё маёй Амерыкі, або Навошта беларусам ЗША?» займае адмысловае месца сярод сучасных выданняў.

Напісаная на цудоўнай беларускай мове, яна ўводзіць чытача ў кантэкст такой геаграфічна далёкай ад нас краіны, як ЗША. На фоне агрэсіўнага антыамерыканізму ў афіцыйных колах Беларусі катастрафічна бракуе навуковай і пазнаваўчай літаратуры, прысвечанай аб’ектыўным ведам пра Амерыку. Між тым, хочацца каму таго ці не, але Злучаныя Штаты Амерыкі, як слушна піша аўтар, «задаюць тон і вектар развіцця ўсяму сучаснаму свету». І, каб канчаткова не апынуцца на ўскрайку цывілізацыйнага развіцця, належыць усебакова і глыбока ведаць, што адбываецца ў свеце.

«Беларускае адступленне» прысвечана сучасным надзвычай актуальным пытанням цэласнасці беларускай нацыі і яе стратэгіі, заснаваных на фундаментальных нацыянальных каштоўнасцях: беларускай нацыянальнай культуры, беларускай мове, нацыянальнай ідэнтычнасці і міжкультурным дыялогу. Як справядліва піша аўтарка, «гэта тыя ідэі і прынцыпы, дзе кампрамісы не дапускаюцца і дзе няма і не можа быць ніякай адмысловай мадэлі і ніякай адмысловай стратэгіі… ёсць пазіцыі, якія не падлягаюць дыскусіі і на дэбаты пра якія даўно час накласці вета. Такой пазіцыяй выступае нацыянальная мова».

Беларуская нацыянальная культура, як доказна і аргументавана даводзіць даследчыца, з’яўляецца сапраўдным фундаментам дзяржаўнага суверэнітэту і незалежнасці Беларусі, без якіх і сама дэмакратызацыя грамадства немагчымая.

Любоў Уладыкоўская пераканаўча паказала рэзкую падзеленасць, расколатасць сучаснага беларускага грамадства і прыйшла да высновы, што дакладная фармулёўка нацыянальных інтарэсаў магчымая толькі пры наяўнасці грамадскага кансенсусу па вызначальных, стратэгічных напрамках. Цалкам пагаджаюся з аўтарам, што «ў маральнай і геапалітычнай плоскасці рэалізуецца не грамадства, а нацыя. Нацыя ставіць сабе мэты, выбірае каштоўнасці, да якіх звяртаецца сама і на якія арыентуе наступныя пакаленні, бо яна мае свае святыні, свае ідэалы і свае абавязкі».

Любоў Уладыкоўская правільна акцэнтуе ўвагу чытача на неабходнасці пазбаўлення ад рабскага мыслення, сервілізму ў паводзінах, што спрэс пануюць у сучасным грамадстве, адзначае неабходнасць арыентацыі на высокія ідэалы гонару і годнасці, якія спрадвеку былі ўласцівыя беларускай, як і любой іншай, шляхце. Адарванасць сучаснага масавага беларуса ад кантэксту нацыянальных культурных традыцый, у першую чаргу мовы, хрысціянскіх каштоўнасцей і ідэалаў робіць яго безабаронным перад разбуральным засіллем масавай сурагат-культуры і амаральных стэрэатыпаў і, як вынік, прыводзіць да разбурэння так званых трох «П» — пасіянарнасці, праведнасці і прафесіяналізму.

У кнізе глыбока аналізуецца сучасны стан беларусістыкі ў ЗША і амерыканістыкі ў Беларусі, паказваюцца стэрэатыпныя ўяўленні беларусаў пра Злучаныя Штаты Амерыкі, якія не заўжды адпавядаюць рэальнасці. Аўтар мае рацыю, пішучы, што Амерыка вабіць нас не толькі як краіна са значна вышэйшым узроўнем дабрабыту, але як край свабоды і дэмакратыі, неабсяжных магчымасцей для рэалізацыі творчага патэнцыялу асобы, як зямля выдатнейшых дасягненняў чалавечай думкі і як узор гарманічнага ўзаемадапаўнення цэласнага нацыянальнага арганізму і полікультурнай разнастайнасці — своеасаблівага глабалізму ў мініяцюры.

А што з амерыканскага сацыякультурнага вопыту варта выкарыстаць нам у першую чаргу, можна даведацца, прачытаўшы ўсю кнігу, тым больш што яна напісана ў папулярнай, лёгкай форме і разлічана на шырокае кола чытачоў. Няма сумнення, што пасля ўважлівага прачытання кнігі ўзнікне жаданне наведаць гэтую далёкую і ўнікальную, адначасова блізкую і ўніверсальную краіну, якую кожны можа ўбачыць па-свойму і адкрыць наноў, тым больш, што ўсе мы, як слушна піша Любоў Уладыкоўская, нараджаемся свабоднымі…

Леанід ЛЫЧ, прафесар

Крыніца: novychas.org

 

Уладыкоўская, Л. Адкрыццё маёй Амерыкі, або Навошта беларусам ЗША?/ Л.Уладыкоўская. – Мінск: Тэсей, 2012 – 80 с.

 

Белорусские читатели могут познакомиться с очень интересной книгой, вышедшей в свет совсем недавно. Книга Любови Николаевны Владыковской «Открытие моей Америки, или Зачем белорусам США?» посвящена вопросам белорусско-американского общественно-культурного взаимодействия. С учетом явного недостатка литературы об Америке эта работа дает возможность каждому желающему ближе познакомиться с уникальной страной, которая задает вектор развития всему сегодняшнему миру.

Необходимо признать, что некоторые современные подходы развития экономики в Беларуси базируются на анализе и использовании лучших практик американского бизнеса. Прежде всего, это первые попытки развития рынка корпоративных ценных бумаг и проведение IPO (первичного размещения акций), проведение структурных преобразований экономики и формирование корпоративных структур (холдингов), первый опыт государственно-частного партнерства и др. В то же время госпоже Владыковской удалось обратить внимание читателей на важность развития корпоративной культуры, отметить особую роль бизнес-ассоциаций, женского бизнеса и некоторые другие особенности американского бизнеса. Главное для развития предпринимательства, как аргументировано утверждает Любовь Николаевна, – это находчивость и творческий подход, поддержка и развитие инициатив предпринимателей. Открытие такой Америки, безусловно, может способствовать развитию деловых коммуникаций и улучшению бизнес-климата в Беларуси.

На основе междисциплинарного научного анализа автор очерчивает исторический путь становления американской нации и развития американской культуры в самом широком ее смысле (искусство, экономика и предпринимательство, религия, образование, гражданские институты, систэма ценностей). Книга хороша тем, что каждый найдет для себя полезную информацию.

Авторская позиция касательно культурного развития Беларуси и необходимости использования мирового опыта логически аргументирована и подкреплена многочисленными ссылками на историко-культурные артефакты (как белорусского, так и американского контекстов), многие из которых мало или вовсе неизвестны широкому читателю.

Приятно, что книга написана на богатом белорусском языке с использованием зарубежных источников на английском и польском языках, до сих пор не введенных в белорусский контекст. Историко-культурные белорусско-американские параллели, проводимые Л.Владыковской, направлены на поиск путей использования американского и, шире, мирового социокультурного опыта для укрепления белорусской субъектности, развития конструктивного межкультурного диалога.

Книга Любови Николаевны Владыковской имеет большое значение не только для общественно-культурного диалога Беларуси и США, но и для широкого распространения позитивных знаний о Беларуси в мире, а также для укрепления положительного имиджа нашей страны. Написанная для широкого круга читателей, она легко читается и, безусловно, станет занимательным путешествием на другой континент и в разные его эпохи.

 

Константин Коломиец,
Вице-председатель Минского столичного союза предпринимателей и работодателей

 

Яшчэ пра кнігу гл.:
www.svaboda.org/content/article/24610604.html
www.radyjo.net/4/91/Artykul/101992,Адкрыцьцё-маёй-Амэрыкі-або-навошта-беларусам-ЗША